 Tatry Zimą - Kasprowy Wierch i okolice
Kasprowy Wierch (słow. Kasprov vrch; dawniej Kasprowa Czuba, Stawiańska Czuba, Goryczkowiańska Czuba) – szczyt w Tatrach Zachodnich o wysokości 1987 m.
Topografia
Kasprowy Wierch położony jest w grani głównej Tatr i znajduje się zarazem na granicy polsko-słowackiej. Szczyt góruje nad trzema dolinami walnymi: Doliną Bystrej i Doliną Suchej Wody Gąsienicowej po stronie polskiej oraz Doliną Cichą po stronie słowackiej. Jest zwornikiem dla 4 grani:
- grań południowo-wschodnia. Jest to odcinek grani głównej. Sąsiednim w niej szczytem jest Beskid (2012 m), oddzielony Suchą Przełęczą (1950 m),
- grań zachodnia, odcinek grani głównej. Sąsiednim szczytem jest Pośredni Goryczkowy Wierch (1874 m), oddzielony Przełęczą nad Zakosy (1816 m).
- grań północna biegnąca poprzez Suchą Czubę i Myślenickie Turnie. Oddziela ona dwie odnogi Doliny Bystrej: Dolinę Goryczkową i Dolinę Kasprową,
- długa północno-wschodnia grań Kasprowego Wierchu biegnąca poprzez Uhrocie Kasprowe, Kopę Magury i Królowy Grzbiet. Grań ta oddziela Dolinę Suchej Wody od Doliny Bystrej i dolinek reglowych.
Opis szczytu
Nazwa Kasprowy Wierch pochodzi od leżącej u podnóży szczytu Hali Kasprowej, a ta z kolei według podań ludowych od imienia lub przezwiska jej właściciela – górala Kaspra. Zbudowany jest ze skał krystalicznych (granodioryty i pegmatyty), mimo położenia w młodszej części Tatr zbudowanej ze skał osadowych. Należy bowiem do tzw. wyspy krystalicznej Goryczkowej.
Strome stoki (niemal ściany) opadają tylko do Doliny Kasprowej. Znajduje się w nich kilka żlebów, z których najbardziej znany jest Żleb pod Palcem. Z wszystkich pozostałych stron szczyt Kasprowego Wierchu dostępny jest bez problemu.
Tuż poniżej wydłużonego wierzchołka Kasprowego Wierchu, na wysokości 1959 m n.p.m. stoi budynek, w którym znajduje się bar, restauracja, kiosk, poczekalnia dla czekających na zjazd kolejką, przechowalnia nart, WC oraz zimowa stacja TOPR. Od budynku do Suchej Przełęczy prowadzi brukowany kamieniem spacerowy chodnik o długości ok. 200 m.
W rejonie szczytu botanicy znaleźli stanowiska kilka bardzo rzadkich roślin, które w Polsce występują tylko w Tatrach i to w niewielu tylko miejscach: mietlica alpejska, przymiotno węgierskie, sit trójłuskowy i wiechlina tatrzańska.
Historia
Szczyt zwiedzany turystycznie był od dawna. Już ok. 1850 r. istniały wydeptane ścieżki z Doliny Gąsienicowej i z Goryczkowej Przełęczy nad Zakosy. Pierwsze odnotowane zimowe wejścia turystyczne: Klemens Bachleda i Karol Potkański ok. 1890. Od około 1910 r. Kasprowy Wierch stał się popularny wśród narciarzy. Obecnie jest najczęściej odwiedzanym szczytem Tatr – w sezonie do 4000 osób dziennie.
Na zboczach Kasprowego Wierchu zbudowano także dwie koleje krzesełkowe i poprowadzono parę narciarskich tras zjazdowych: Trasę Goryczkową i Trasę Gąsienicową. 4 października 1936 na Kasprowym Wierchu miał miejsce pożar, który zniszczył baraki wraz z prowizoryczną stacją meteorologiczną. W roku 1938 zbudowano Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne Kasprowy Wierch. Projektantami byli Aleksander Kodelski i Anna Kodelska. Od 1945 r. jest to najwyżej położony budynek w Polsce, obecnie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW. W dwudziestoleciu międzywojennym najwyżej położonym budynkiem było obserwatorium astronomiczne Biały Słoń na Popie Iwanie w Czarnohorze. Dawniej istniało przejście graniczne Kasprowy Wierch.
Turystyka i narciarstwo - Szlaki turystyczne
W rejonie Kasprowego Wierchu i Suchej Przełęczy spotyka się kilka szlaków turystycznych:
- szlak turystyczny zielony – zielony do Kuźnic przez Myślenickie Turnie. Czas przejścia: 2:15 h, ↑ 3 h
- szlak turystyczny żółty – żółty ze schroniska „Murowaniec” w Dolinie Gąsienicowej na Suchą Przełęcz. Czas przejścia z Murowańca na Kasprowy Wierch: 1:25 h, ↓ 1:05 h
Szlak żółty – żółty z Doliny Cichej Liptowskiej, przebiegającej po południowej, słowackiej stronie Tatr, na Suchą Przełęcz opodal wierzchołka Kasprowego Wierchu. Czas przejścia z Kasprowego Wierchu do czerwonego szlaku w Dolinie Cichej: 1:40 h, ↑ 2:20 h
szlak turystyczny czerwony – czerwony z Doliny Kościeliskiej przez Czerwone Wierchy i dalej główną granią Tatr przez Kasprowy Wierch, Liliowe i Świnicką Przełęcz na szczyt Świnicy i dalej w kierunku Orlej Perci.
Czas przejścia z Kopy Kondrackiej na Kasprowy Wierch: 1:55 h, z powrotem 1:40 h
Czas przejścia z Kasprowego Wierchu na Świnicę: 1:40 h, ↓ 1:20 h.
Kolejki linowe
Kasprowy Wierch jest powszechnie znanym ośrodkiem narciarskim. W pobliże szczytu wyjeżdżają 3 koleje linowe. Są to:
kolej linowa „Kasprowy Wierch” z Kuźnic, wybudowana w latach 1935–1936 w ciągu 8 miesięcy, jest to kolej kabinowa czynna cały rok (z wyjątkiem okresu konserwacji),
kolej krzesełkowa „Hala Goryczkowa” z Doliny Goryczkowej, uruchomiona w 1968, jest to kolej krzesełkowa z krzesełkami 2-osobowymi, działa tylko w sezonie zimowym i przeznaczony jest głównie dla narciarzy,
kolej krzesełkowa „Hala Gąsienicowa” z Doliny Gąsienicowej, uruchomiona w 1962, zmodernizowana w 2000, jest to kolej krzesełkowa z krzesełkami 4-osobowymi, działa tylko w sezonie zimowym i jest przeznaczona głównie dla narciarzy.
Trasy zjazdowe
Z Kasprowego Wierchu biegną dwie spektakularne zjazdowe trasy narciarskie: w kierunku północno-wschodnim Trasa Gąsienicowa, opadająca do zachodniej gałęzi Doliny Gąsienicowej, oraz w kierunku północno-zachodnim Trasa Goryczkowa schodząca do Doliny Goryczkowej pod Zakosy. Ze względu na stromiznę i trudne warunki terenowe są one nieodpowiednie dla początkujących; mogą nimi zjeżdżać jedynie doświadczeni narciarze. Obydwie trasy mają przedłużenia (Nartostrada Gąsienicowa i Nartostrada Goryczkowa) umożliwiające zjazd na nartach terenem reglowym do Kuźnic, a przy dużej ilości śniegu nawet do centrum Zakopanego. Całkowita długość Trasy Goryczkowej na odcinku Kasprowy Wierch – Kuźnice wynosi około 8 km, a Trasy Gąsienicowej na podobnym odcinku – około 10 km. Obydwie trasy pokonują tę samą różnicę wysokości wynoszącą około 950 m. Goryczkowa ze względu na urozmaicony teren narciarski uchodzi za najpiękniejszą trasę narciarską w Polsce, natomiast Gąsienicowa charakteryzuje się wspaniałą scenerią wysokogórską.
Zagrożenia
Rejon Kasprowego Wierchu jest jednym z najbardziej obciążonych turystycznie obszarów Tatr Polskich. Tłumy turystów przebywające w okolicy wierzchołka i na okolicznych zboczach powodują przyspieszoną erozję gleby, z którą walka jest kosztowna i trudna. Cała trasa kolejki jest usłana nieulegającymi biodegradacji śmieciami, a roślinność wokół podpór zniszczona przez warstwy starych, zużytych smarów spadających z rolek prowadzących wagoniki. Kolejka sztucznie zwiększa atrakcyjność tego rejonu, ułatwia dostęp i przyczynia się do niszczenia środowiska naturalnego. Złe warunki pogodowe tylko w niewielkim stopniu ograniczają ruch turystyczny. Uszkodzenia roślinności, ścinanie i okaleczanie krawędziami nart, w tym chronionej kosodrzewiny, związane jest z masowo uprawianym narciarstwem zjazdowym. Użycie ratraków powoduje sztuczne ubicie śniegu opóźnia zanikanie pokrywy śnieżnej i skraca okres wegetacyjny roślin.
Parametry kolejki linowej
 |
| Kolej linowa |
„Kasprowy Wierch - odcinek I” |
| Długość trasy [m] |
1957 |
| Poziom stacji dolnej [m n.p.m.] |
1027,5 |
| Poziom stacji pośredniej [m n.p.m.] |
1352,5 |
| Różnica poziomów [m] |
325 |
| Podpory trasowe |
3 |
| Typ wagonu |
60-osobowy + 1 |
| Liczba wagonów |
2 |
| Zdolność przewozowa [osób na godzinę] |
360 w sezonie zimowym, 180 w sezonie letnim |
| |
|
| Kolej linowa |
„Kasprowy Wierch - odcinek II” |
| Długość trasy [m] |
2296 |
| Poziom stacji pośredniej [m n.p.m.] |
1355,1 |
| Poziom stacji górnej [m n.p.m.] |
1959,6 |
| Różnica poziomów [m] |
604,5 |
| Podpory trasowe |
3 |
| Typ wagonu |
60-osobowy + 1 |
| Liczba wagonów |
2 (+ 2 wagony ratownicze) |
| Zdolność przewozowa [osób na godzinę] |
360 w sezonie zimowym, 180 w sezonie letnim |
 |
Grupa Media Informacyjne zaprasza do zwiedzania - Fotografia Adam Nawara - zdjęcia można nabyć za pośrednictwem redakcji GMI
|
Grupa GMI
